“Blijf waakzaam en trouw”
Bij de voorbereiding van deze preek las ik dat de grote Russische schrijver Leo Tolstoj, die een diep religieus bewogen man was, ooit het volgende verhaal heeft geschreven over een rijk man die op sterven lag. Tijdens zijn leven had deze man ervaren dat je met geld alles kan bereiken. Dat zal dan ook zo wel zijn na mijn dood, dacht hij. En daarom had hij aan zijn kinderen gevraagd om een zak met goudstukken in zijn doodskist te leggen. Toen hij na een lange reis in het hiernamaals aankwam, had hij honger. Hij zag een kraam waar een engel allerlei voedsel te koop aanbood. “Net wat ik dacht” zei de rijke man. Het is hier precies als in het aardse leven. Ook hier kan je voor geld alles krijgen. Goed dat ik wat goudstukken heb meegenomen.”. Hij bestelde een maaltijd maar toen hij wilde betalen met een goudstuk, werd dat door de engel afgewezen. Hier kun je niet betalen met geld dat je bezit, maar enkel met geld dat je hebt weggeven. Denk er eens over na. Heb je in je leven ooit iets aan iemand weggegeven ? Of ooit eens iemand geholpen ?” De rijke man dacht na, maar hij had nooit ook maar één cent aan iemand weggegeven.
Dit verhaal maakt heel duidelijk dat rijkdom bij God iets heel anders is dan rijkdom op aarde. En dat wil ook Lucas ons vandaag opnieuw duidelijk maken. Opnieuw, want ook in de lezing van vorige week was dit al aan de orde. Jezus geeft ons de raad om aardse bezittingen te verkopen en de opbrengst als aalmoezen weg te schenken, om zo een onuitputtelijke schat in de hemel te verwerven.
En alsof deze boodschap nog niet moeilijk genoeg is, volgt onmiddellijk daarna nog een hele uiteenzetting over waakzaam zijn en trouw blijven. Het is belangrijk dat we ook tijdens deze onbezorgde vakantieperiode, en niet alleen tijdens de Advent, horen spreken over waakzaam-zijn en uitzien-naar. Want het gaat om een grondhouding van ons christelijk geloof. In de lezing wordt gewezen op het gevaar dat we zouden afhaken. Vijftig jaar geleden zou dit de perfecte aanleiding zijn om een echte donderpreek af te steken. Die tijd is gelukkig voorbij, maar toch mogen we de waarschuwing van Jezus ook niet wegmoffelen.
Hij heeft het over beheerders die aangesteld zijn door een heer die voor lange tijd uithuizig is. De beheerders komen in de verleiding om te gaan profiteren van die lange afwezigheid en allerlei dingen te doen die niet door de beugel kunnen.
Geloven is vasthouden aan de beloften van de Heer die tijdens zijn afwezigheid niet meteen in vervulling gaan. Wie gelooft, moet kunnen wachten, lang en geduldig, wakker en waakzaam. Geloven is leven van beloften die ooit in vervulling zullen gaan maar niemand weet wanneer en hoe precies. Dat is lastig. Daarom spreekt het evangelie ook over een nacht de langzaam vordert, tot de tweede en derde nachtwake. Het blijft stikdonker, niemand komt, hoe lang je ook wacht. Waarom de moeilijke weg van het evangelie blijven bewandelen ? Loont het allemaal wel de moeite ? Maken we onszelf niets wijs ?
Graag wil ik nog even stil staan bij de herkomst van het woordje “waakzaam”. Het is eigenlijk de samenvoeging van de woorden “waak” en “samen”. Met andere woorden: waakzaam wachten kun je niet zonder een gemeenschap om je heen. Je kan dit niet in je eentje. Je hebt een groep nodig van mensen die je dragen, steunen en stimuleren. Die als het wat minder gaat, je opbeuren met hun geloof in de zaak. En ook al zijn we maar een kleine kudde – net als in de tijd van Lucas – toch denk ik dat onze parochie zo een gemeenschap kan zijn, als wij hier ons geloof uitspreken in onze wekelijkse bijeenkomst en proberen om dat geloof ook te beleven gedurende de week.