Het is u zeker opgevallen dat beide lezingen te maken hebben met gastvrijheid.
Gastvrijheid is al vanaf de oudheid een deugd die diende beoefend te worden en dat betekende dat men zijn best moest doen om het de gasten naar hun te maken, maar ook dat men tijd moest maken om naar ze te kunnen luisteren.
Gastvrijheid wordt de laatste tijd erg op de proef gesteld en velen houden de deur gesloten wanneer een onbekende aanbelt. Natuurlijk werd de gastvrijheid soms misbruikt, natuurlijk leven wij in een andere tijd waarin grote getallen vreemden op ons af komen. Toch is het jammer dat deze deugd daardoor erg in de verdrukking komt.

Maar keren we terug naar de lezingen van vandaag.
In de eerste lezing hoorden we hoe Abraham drie vreemden gastvrij ontvangt. Hij zorgt er niet alleen voor dat zij hun voeten kunnen wassen, maar maakt voor hen ook een uitgebreid maal klaar. Het verbaast mij telkens hoe snel de gaarkeukens van de bijbel zo’n maaltijd kunnen bereiden. Stel U voor 60 liter meel moet Sara, de vrouw van Abraham, nemen om er pannenkoeken van te bakken. Hoe lang ben je daar mee bezig? En een kalf slachten en klaar maken, hoe lang doe je daarover? Voorwaar een heel gulle manier om mensen die men helemaal niet kent te ontvangen.
Ik zou echter niet verder bij deze lezing willen stilstaan, maar wel het thema ‘gastvrijheid’ van de tweede lezing wat verder uitspitten.
“Maria heeft het beste deel verkozen”. Het klinkt U zeker nog in de oren en ik kan mij goed voorstellen dat niet iedereen deze uitspraak zo vanzelfsprekend vindt. Je zal het maar meemaken. Je slooft je af om het een bezoeker zo aangenaam mogelijk te maken en dan komt de gast vertellen dat het allemaal niet nodig is en dat je zelfs de verkeerde keuze hebt gemaakt.

Ik denk dat je met deze uitspraak voorzichtig moet omgaan. Stel u voor dat in onze kerk alleen Maria’s zouden rondlopen, we zouden met onze vieringen aardig in de problemen komen. Kunt U zich voorstellen. Stof alom, micro’s die niet aangesloten zijn, geen bloemstuk op het altaar, geen versieringen meer, een koude kerk in de winter, enz.
En met enkel Maria’s zouden in een doorsnee huishouden de mannen zelf moeten koken of in een of andere snack moeten gaan om iets te gaan eten wat op een warme maaltijd lijkt.
Nee, wij zijn allen afhankelijk van actieve zorgzame Martha’s. Zij zijn echt geen tweede rang krachten of mensen. Hun waarde blijkt heel uitdrukkelijk als we al eens ziek vallen en moeten opgenomen worden in het ziekenhuis. Je voelt je inderdaad al snel beter wanneer je weet dat je extra goed verzorgd wordt. Je bent dan in een “gast” huis.
Natuurlijk doet dit niets af van de waarde van de Maria’s: degenen die tijd voor je hebben, naar je luisteren, aandacht schenken aan wat je bezighoudt en je daardoor het fijne gevoel geven welkom te zijn en je thuis te mogen voelen.
Zo is het toch ook in onze parochie en bij heel wat sociale verenigingen. Wij bestaan, wij functioneren, wij betekenen veel voor mekaar dank zij de geweldige inzet van velen. En een aantal van hen blijkt zelfs behoefte te hebben aan extra bezinning en vorming: voor hun eigen leven en motivatie en als versteking van hun functioneren.
Maria en Martha gaan gelukkig vaak samen, zijn de broodnodige aanvulling van elkaar. Toen ik een tiental jaren geleden zelf met een pijnlijke hernia te maken had, was ik maar blij dat ik een Martha in huis had. Die het huishouden in de hand hield en een echtgenoot had te verzorgen die nauwelijks kon lopen. En dat deed geweldig goed. Want niet alleen liep het materiele gesmeerd maar werd er ook rekening gehouden met mijn kleine humeurige toestanden. Mijn Martha kon dus ook luisteren, meevoelen en heel wat dingen opvangen. Martha en Maria horen dus niet tegenover elkaar te worden gezet. Ook Martha kan een heel goed luisteraar zijn en precies dat doen wat je nodig hebt, wat je goed doet.
En anderzijds kan een Maria een geweldige luisteraar zijn en zo vol begrip de handen ineenslaan en “och arme” roepen, zodat et niets meer uit die handen komt en er verder ook niets gebeurd. En dat zal wel niet de bedoeling zijn. Daarmee wordt de wereld voor niemand beter.. Dar moet gewoon hard voor gewerkt worden. Het gaat mijns inziens niet om een keuze tussen Maria en Martha, het gaat erom zo te leven, dat een keuze voorkomen wordt. En dus luisteren, heel attent en alert luisteren naar wat mensen nodig hebben, wat hen goed doet en er dan toe bijdragen dat ze het krijgen. Dat maakt de ideale gastvrijheid uit. Dat maakt samen onze voor een goede wereld en een goed leven uit. Als je alleen maar aan de voeten van de meester zit, verandert er niets ten goede. En als je alleen maar werkt, stresst en jaagt als moderne mens, dan brand je af. In die zin zou een eenzijdige Martha zelfs de patrones van de burn-outs kunne worden. Een Maria dient dan om voor het broodnodige tegengewicht te zorgen.
Laat onze gastvrijheid dus zodanig zijn dat de gast ten volle kan genieten van onze goede zorgen maar tegelijkertijd een luisterend oor vindt voor zijn verhaal.