Gezalfd om aan armen de Blijde Boodschap te brengen ____24/01/2016

“De Heer heeft mij gezalfd om aan armen de Blijde Boodschap te brengen”. Dit zinnetje stond – nu al vele jaren geleden – bovenaan de overlijdensbrief van iemand die ik sterk bewonderde. Waarschijnlijk mee omwille van deze associatie is deze tekst mij altijd bijgebleven.

Bij de voorbereiding van mijn preekbeurt heb ik nu geleerd dat deze zin deel uitmaakt van een evangelietekst die bijbelkenners als heel belangrijk bestempelen.
Waarom is deze tekst zo cruciaal ? Wel omdat Jezus hiermee bij het begin van zijn openbaar leven voor het eerst duidelijk maakt waar het voor Hem om draait. Hij maakt als het ware zijn beleidsprogramma kenbaar en hij doet dit in een officiële gebedsplaats, de synagoge van zijn thuisstad Nazareth door het voorlezen uit een boekrol van papyrus van een tekst van de profeet Jesaja : armen de Blijde Boodschap brengen, gevangenen hun vrijlating bekendmaken, blinden laten zien.
Lucas schrijft vervolgens dat de toehoorders gespannen naar hem keken. Vermoedelijk is dit al een eerste uiting van onbegrip. Het onbegrip dat zich steeds sterker zal manifesteren wanneer Jezus zich ook daadwerkelijk gaat bekommeren om mensen waarmee een Messias zich niet hoort in te laten. Jezus laat er echter geen twijfel over bestaan en zegt:” Het Schriftwoord dat je zojuist hebt gehoord is thans in vervulling gegaan.”

Deze boodschap van Jezus moet de mensen van Nazareth ongetwijfeld hebben doen opkijken.
Maar ook in onze tijd kunnen deze woorden hoop en bevrijding brengen. Want deze armen, gevangenen of blinden, dat zijn ook wij, u en ik. Ook wij voelen ons regelmatig als gevangenen, die bevrijd moeten worden van onze kleinzieligheid en ons egoïsme. We zijn dikwijls als verblinden, die weer moeten leren zien dat alles toch niet alleen maar slecht gaat, maar dat er ook goede dingen rondom ons te ervaren zijn.

Tegelijk is er echter een keerzijde aan deze boodschap en bevat ze ook een oproep aan ons. God vertrouwt ons de armen, de gevangenen, de blinden – en bij uitbreiding al onze medemensen – toe om samen zijn verhaal voort te zetten en zo een wereld te bouwen waarin elke mens meer kansen zou krijgen om zichzelf te worden. Het woord van God is geen dode letter uit een oud boek, maar een woord dat ons wakker schudt en ons uitnodigt om keuzes te maken.

Het is opvallend dat zowel in de eerste lezing als in het evangelie zelf de Bijbel wordt voorgelezen in het kader van een liturgisch gemeenschapsgebeuren.
Het beluisteren en laten doordringen van de woorden uit de Bijbel is een onuitputtelijke bron van inspiratie die gegrond is op een eeuwenlange traditie die wij hier en nu voortzetten.

Bij het lezen en vooral het uitleggen van de Bijbel is het belangrijk dat we iets afweten van de context waarbinnen de teksten zijn ontstaan. Dit is echter allesbehalve een eenvoudige opgave, gelet op het feit dat de verschillende teksten uit het Oude en Nieuwe Testament geschreven zijn in een tijdsspanne van ongeveer 1100 jaar en dat we bovendien over weinig of geen biografische gegevens beschikken van de dikwijls anoniem gebleven schrijvers.
Het is dan ook is een bijzonder voorrecht dat wij in onze eigen parochie nader met de Bijbel kunnen kennismaken in een leesgroep die maandelijks samenkomt onder de kundige leiding van Herman Paulussen.

Een correcte interpretatie en analyse van de teksten is zeer belangrijk, want wie de heilige boeken – en dat geldt voor de 3 monotheïstische godsdiensten – al te letterlijk neemt, die riskeert domme dingen te doen. In hun meest blinde naleving kunnen ze een recept voor doodslag en terreur worden. De conflicten in het Midden Oosten en de recente bomaanslagen in Parijs en andere steden zijn hiervan een duidelijke illustratie. Maar ook wij christenen hebben ons in het verleden meer dan eens aan religieus fanatisme bezondigd, met alle kwalijke gevolgen van dien. Wel is het spijtig en ook onterecht dat de media vandaag de dag de religie nogal gemakkelijk aanwijzen als enige reden is voor het geweld, alsof er in een wereld zonder religie ook geen geweld meer zou zijn. Religie is niet de reden voor het geweld maar wordt veeleer als een alibi gebruikt waarop individuele terroristen of georganiseerde bewegingen graag terugvallen om hun gewelddaden te legitimeren.

Moge wij ondertussen verder gestalte geven aan de bevrijding die Jezus op gang heeft gebracht, door ons in te zetten voor vrede en gerechtigheid.